Trình duyệt Firefox được phát triển bởi Hãng phi lợi nhuận Mozilla rất có uy tín trong cộng đồng những người đề cao tính riêng tư, họ xem đó là trình duyệt mạnh mẽ và tôn trọng dữ liệu người dùng. Các thông điệp bán hàng của hãng này được tập trung mạnh vào điều đó, họ nhấn mạnh ngay từ đầu rằng “Tại Mozilla, chúng tôi tin rằng tính riêng tư là nền tảng cho một mạng internet lành mạnh” .Cũng cần lưu ý rằng Mozilla rất nỗ lực để luôn ở vị trí trung lập nhằm duy trì uy tín của họ. Điều này khá tương phản với đối thủ chính của họ là Google (nhà phát triển trình duyệt Google Chrome), hãng này có vẻ thường xuyên dính vào các bê bối liên quan đến chính trị và sự riêng tư, thậm chí đã hình thành tai tiếng về trách nhiệm trong vấn đề xử lý dữ liệu.
Một tin tốt là ngoài các tính năng đã có trước đây, Firefox còn có thể được điều chỉnh để đạt được một mức riêng tư lớn hơn nữa. Thực hiện một vài bước đơn giản là bạn có thể cải thiện cả trải nghiệm khi dùng máy lẫn khi dùng mạng.
Dịch vụ tìm kiếm mặc định
Sau một thời gian ngắn thử với Yahoo, Firefox lại một lần nữa dùng Google như bộ máy tìm kiếm mặc định. Và vì Google thường rất hay can thiệp nên nếu sử dụng các bộ máy tìm kiếm khác có tôn trọng quyền riêng tư như DuckDuckGo hoặc StartPage, thì điều đó sẽ rất tốt cho sự riêng tư của bạn. Để thay đổi điều này, bạn hãy truy cập vào Menu > Search > Default Search Engine. Các lựa chọn thay thế sẵn có là không nhiều, vì vậy bạn có thể nhấp vào nút tìm kiếm “Search Engines / Find more search engines” ở bên dưới. Việc này sẽ cho phép bạn mở rộng danh sách những bộ máy tìm kiếm mà bạn muốn dùng.
Nhớ lưu ý rằng thi thoảng Firefox sẽ cố gắng thay đổi bộ máy tìm kiếm lại thành cái phổ biến nhất tại nước của bạn, và khả năng cao đó chính là bộ máy tìm kiếm của Google. Bạn có thể ngăn chặn điều này bằng cách vào Menu > Options > General > Allow Firefox to: và bỏ tùy chọn “Automatically update search engines”.
Cập nhật
Trong khi mày mò về bộ máy tìm kiếm như hướng dẫn trên, bạn cũng sẽ thấy tùy chọn tự động cập nhật trên thanh điều khiển gần đó. Trong khi một số người tin rằng việc tắt cập nhật tự động sẽ tăng cường tính riêng tư thì chúng tôi phải nhấn mạnh rằng việc này sẽ đưa trình duyệt của bạn vào tình trạng dễ bị tổn thương hơn với các vụ tấn công không mong muốn. Chúng tôi đặc biệt khuyên bạn nên cho phép Firefox tự cập nhật các phiên bản mới.
Phòng xa
Từ một số phiên bản gần đây, mặc định của Firefox là nó tự cho phép theo dõi dữ liệu tương tác kỹ thuật trong trình duyệt của bạn, ở mức cài đặt và chạy các nghiên cứu trên thiết bị của bạn. Việc tham gia vào các chương trình của Firefox để trợ giúp họ thử nghiệm một vài tính năng mới và khám phá cách người dùng sử dụng kể ra cũng tốt thôi, nhưng chúng ta cần phải đối mặt với sự thật là: bất kỳ dữ liệu nào rời khỏi thiết bị của bạn một cách đều đặn đều thể hiện sự nhạy cảm, dễ bị tấn công. Kể cả việc này là ẩn danh như Firefox tuyên bố nhưng vì mục đích an toàn, chúng tôi đề nghị bạn hủy tính năng này bằng cách vào Menu > Options > Privacy & Security > Firefox Data Collection and Use và bỏ tất cả các tùy chọn đi. Tại đây, bạn cũng có thể bỏ chọn báo cáo “Browser health and crash reports” (báo cáo tình trạng trình duyệt và các tình huống trình duyệt bị crash).
Các trang web được đề nghị khi mở Tab Mới
Firefox không còn đặt quảng cáo giữa các trang web đề nghị nữa (đôi khi chúng được gọi là “Tiles”), chúng được liệt kê khi bạn mở một tab mới. Tuy nhiên, đề nghị về trang web vẫn còn, chúng có nhiều yêu cầu lấy thông tin, tăng thời gian tải trang và ngốn băng thông của bạn. Để hủy bỏ điều này và có một trang sạch khi mở Tab mới, bạn hãy sử dụng biểu tượng bánh xe ở góc trên bên phải của màn hình để bỏ chọn “Show your top sites” (Hiện các trang hàng đầu) và “Show suggested sites” (Hiện các trang được đề nghị). Việc này cũng sẽ bảo vệ bạn khỏi những kẻ nhìn lén máy tính của bạn và biết được những trang mà bạn thường vào.
An ninh nội bộ
Như đã nêu trên, không phải tất cả các nguy cơ về tính riêng tư đều xuất phát trên mạng. Đôi khi việc bảo vệ bản thân khỏi việc nhìn trộm của đồng nghiệp, khách khứa hoặc ngay cả các thành viên trong gia đình cũng hết sức quan trọng. Một cách đơn giản để bảo đảm sự riêng tư trong hoàn cảnh này là vào Menu > Privacy > History và chọn “Clear history when Firefox closes” (Xóa lịch sử khi đóng Firefox) và/hoặc “Always use private browsing mode” (Luôn sử dụng chế độ duyệt riêng tư). Tuy nhiên, bạn hãy lưu ý là điều này sẽ khiến việc duyệt web của mình trở nên phiền phức vì bạn sẽ không thể sử dụng tùy chọn tự đăng nhập, lưu các mật khẩu, biểu mẫu và các thẻ hay những đợt tìm kiếm trước đây. Có các trang mà bạn vốn không để ý nhiều lúc làm phiền bạn bằng cách buộc bạn phải thiết lập chúng (làm trang mặc định, hoặc nhận thông báo từ trang) mỗi lần bạn truy cập chúng, khởi đầu bằng việc “dội bom” bạn với các thông báo cookie.
Yêu cầu ‘Do not track’ – Không theo dõi
Trong quá khứ, yêu cầu ‘do not track’ từng được sử dụng như một công cụ riêng tư mạnh mẽ, nhưng ngày nay, chúng bị các công ty lớn làm ngơ, không dùng làm công cụ nữa, khởi đầu việc này là do các trang sử dụng dữ liệu cho phân tích Google Analytics. Để thực sự chặn được loại theo dõi này, bạn sẽ phải sử dụng một add-on (tiện ích mở rộng) như Ghostery, uBlockOrigin hoặc AdBlockPlus. Tuy vậy, với một số ít trang web vẫn còn tôn trọng các yêu cầu về không theo dõi, bạn có thể thiết lập việc này bằng cách vào Menu > Options > Privacy & Security > Tracking Protection.
Các Add-on và dấu vân tay trình duyệt
Đây là một chủ đề xứng đáng có những phân tích sâu về nó, nhưng điều cốt yếu là trình duyệt mỗi người sử dụng đều riêng biệt, ngay cả khi bạn chỉ mới mày mò. Nếu trình duyệt của bạn càng được tùy chỉnh và bạn dùng càng nhiều add-on, thì bạn càng dễ bị phát hiện – kiểu như trình duyệt của bạn đã có một dấu vân tay vậy, không lẫn được với ai khác. Đây là một cơ chế theo dõi nội bộ mà các trang web sử dụng để “bám theo” bạn ngay cả khi không có cookies nào được lưu trên thiết bị của bạn.
Thiết lập cấu hình
Điều này có vẻ khá cuốn hút khi mới nhìn vì chúng trông như mật mã vậy, việc thiết lập cấu hình sẽ cho bạn thêm các công cụ để điều chỉnh cách mà trình duyệt Firefox hoạt động. Hãy gõ about:config vào thanh URL (thanh địa chỉ) để truy cập vào các thiết lập này và xác nhận cảnh báo “I accept the risk”. Các tham chiếu sẽ được liệt kê theo thứ tự alphabet và có thể được duyệt bằng cách gõ tên đầy đủ hoặc một phần tên vào thanh tìm kiếm. Các thiết lập quan trọng nhất để bạn xem xét là:
network.cookie.cookieBehavior, đây là thiết lập dựa trên số nguyên, điều khiển cách mà trình duyệt của bạn chấp nhận cookies từ các trang web. Nó có thể có các giá trị sau:
0 – Accept all cookies by default (Mặc định chấp nhận tất cả các cookies)
1 – Accept cookies only from the originating site (blocks 3rd party cookies) (Chỉ chấp nhận cookies từ các trang web chính thức – chặn các cookies từ một bên thứ ba)
2 – Block all cookies by default (Mặc định chặn tất cả các cookies)
Một thiết lập khá an toàn là chọn số 1, nó sẽ hoạt động tương tự như cách một add-on chặn các cookies như đã nêu trên.
media.peerconnection.enabled (WebRTC), cho phép giao tiếp dạng âm thanh và video đi qua trình duyệt của bạn, một điều khá hữu ích nếu bạn muốn dùng chúng. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm lộ địa chỉ IP của bạn cho những kẻ tọc mạch– kể cả nếu bạn đang sử dụng một mạng riêng ảo VPN! Hãy thiết lập giá trị cho nó là “false” để ngăn ngừa việc này.
media.navigator.enabled, thiết lập này cho phép tham vấn và theo dõi trạng thái camera thiết bị của bạn. Hãy sửa giá trị của nó thành “false” để ngăn việc này.
network.dns.disablePrefetch, thiết lập này giải quyết các yêu cầu về tên miền cho trình duyệt của bạn theo cách giúp tăng hiệu suất và giảm thời gian tải trang, nhưng cũng có thể bị tin tặc sử dụng để lấy được các chìa khóa mã hóa bí mật từ cache (bộ nhớ đệm) trên thiết bị của bạn để ăn cắp các dữ liệu nhạy cảm. Hãy chỉnh nó về “true” để ngăn chặn điều đó.
Firefox rõ ràng là một trình duyệt mang lại bảo mật và sự riêng tư cao, dù vậy bạn hãy nhớ rằng nó không phải là miễn nhiễm hoàn toàn với các vụ tấn công. Để bảo vệ một cách hoàn hảo, chúng tôi đề nghị bạn kết hợp sử dụng thêm một dịch vụ VPN uy tín để ẩn địa chỉ IP của bạn và mang lại sự ẩn danh tuyệt đối khi dùng mạng.