Ngày nay, hễ đụng tới mạng internet là bạn lại nghe người ta nói về tính riêng tư và an ninh trên mạng. Điều này đã trở thành chủ đề quan trọng với việc vô số các bản tin nói về những cách thức mà thông tin của chúng ta bị lạm dụng trên mạng như thế nào. Trong thời buổi người ta nói về tính riêng tư rất nhiều như vậy, bạn sẽ thường thấy không ít người bàn tán về VPN – các mạng riêng ảo.
Để giúp bạn hiểu thế nào là VPN, chúng tôi quyết định tạo ra bài hướng dẫn đơn giản và dễ hiểu này để cho bạn những thông tin mà bạn cần biết. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu VPN là gì, lý do mà bạn nên sử dụng nó và cách dùng VPN là như thế nào. Thoạt nghe thì có vẻ khó hiểu và phức tạp vì nó thiên về kỹ thuật, nhưng sau khi đọc xong bài hướng dẫn này bạn sẽ thấy không khó gì đâu, và bạn sẽ nắm được tất cả những gì cần thiết.
Hãy bắt đầu từ tên gọi của nó: mạng riêng ảo. Nó thể hiện rằng VPN là một mạng riêng tư mà không thể bị truy cập bởi bất kỳ ai ngoại trừ người chủ. Ngoài ra, mạng này được xử lý ảo thông qua một máy tính hay thiết bị di động.
Giải Thích Về VPN.
Nói một cách đơn giản, một mạng riêng ảo bao gồm một nhóm các máy chủ mà người dùng có thể kết nối thông qua mạng mà họ đang dùng với một nhà mạng (như FPT, hay Viettel…). Khi một người kết nối vào một mạng VPN bằng một phiên duy nhất, họ không cần phải thực hiện lại thao tác cho tới khi bắt đầu phiên tiếp theo. Khi bạn kết nối vào mạng VPN, nô sẽ bắt đầu một quá trình gọi là “tunneling” – dò hướng, lúc này các máy chủ của VPN hoạt động như là ngôi nhà trong thế giới ảo của bạn vậy.
Nói nôm na là bạn tự tạo ra cho mình một không gian an toàn trên mạng internet, trong đó bạn có thể thực hiện tất cả mọi hoạt động trực tuyến bạn thường làm. Trong khi bạn duyệt web thông qua khu vực an toàn này, tất cả thông tin mà bạn gửi đi hay nhận về được bảo mật qua mã hóa, bảo đảm mức độ riêng tư cao.
Trong khi bạn đang dò hướng, nhà mạng cung cấp dịch vụ internet của bạn và cả những cơ quan lớn hơn cũng không thể thấy được thông tin mà bạn đang sử dụng, nhận hay gửi đi. Bạn có thể sử dụng mạng theo cách ẩn danh mà không bị ai theo dõi các hành động và những việc mình định làm.
Vì Sao Bạn Nên Dùng Một Mạng Ảo VPN?
An ninh
Mục đích chính của một mạng VPN là tăng mức độ an toàn mỗi khi dùng mạng. Do tất cả dữ liệu mà bạn gửi và nhận đều được mã hóa, sẽ rất khó để các tin tặc ngăn chặn và lợi dụng. Chẳng hạn như bạn đang đăng nhập vào tài khoản ngân hàng và nhập thông tin xác thực, một tin tặc sẽ không thể moi được những gì bạn đang nhập hòng ăn cắp tài khoản của bạn.
Với các tình huống như vậy, việc sử dụng VPN khi kết nối vào các mạng công cộng, hoặc mạng thiếu an toàn (chẳng hạn như mạng Wi-Fi tại sân bay) là rất tốt. Các mạng này thường không được bảo vệ, nghĩa là sẽ rất dễ dàng cho các tin tặc ăn cắp thông tin của bạn.
Riêng tư
Lý do quan trọng thứ hai để sử dụng VPN là nó sẽ bảo vệ cho sự riêng tư của bạn. Những gì bạn xem, tải về, đọc hay viết trên mạng là việc cá nhân, không nên có bất kỳ ai biết hay theo dõi. Dù vậy, kể cả khi lưu lượng dữ liệu chạy qua máy tính của bạn được mã hóa với VPN, nó vẫn có thể bị theo dõi với một số ứng dụng web như cookies.
Nói một cách đơn giản thì mạng VPN bảo vệ lưu lượng mạng và ngăn kẻ khác thấy những giao tiếp trên mạng của bạn. Tuy nhiên, nó không ngăn các ứng dụng web như cookies giao tiếp với bạn.
Thay đổi địa chỉ
Đây cũng là yếu tố quan trọng để xem xét việc dùng một VPN. Bạn có thể sử dụng nó để thay đổi địa chỉ ảo của mình. Một mạng VPN có thể được dùng để thay đổi địa chỉ IP và qua đó, người ta không thể tìm thấy địa chỉ thật của bạn.
Nếu bạn thích chơi trò quay số slot trực tuyến và trò đó không được cấp phép tại nước của bạn, thì bạn có thể sử dụng một mạng ảo VPN để “ngụy trang” cho giống như bạn đến từ một nước hợp pháp và chơi thoải mái.
Bạn cũng có thể xem những phim bị cấm tại nước mình hay những dịch vụ mà chỉ một số nước có. Thậm chí bạn có thể dùng VPN để làm giả như bạn đang kết nối ngay từ nước mình trong khi thực ra bạn đang di chuyển đi nước khác và sử dụng những dịch vụ chỉ cho phép dùng trong nước.
Mạng VPN có giảm tốc độ internet không?
Một mạng VPN có làm chậm tốc độ internet nhưng không ảnh hưởng quá nhiều. Lý do là vì dữ liệu phải chuyển hướng sang máy chủ VPN nên sẽ mất thêm chút thời gian. Thêm vào đó, việc mã hóa dữ liệu cũng đòi hỏi thời gian và điện năng. Tuy nhiên, nếu bạn có một dịch vụ VPN tốt và một mạng internet ổn định thì khác biệt là rất nhỏ, không ảnh hưởng đến trải nghiệm của bạn.
Một điều quan trọng là nhà cung cấp dịch vụ VPN không được có các máy chủ chạy chậm – mà nếu có, bạn sẽ thấy khác biệt rất lớn. Ngoài ra bạn cần bảo đảm rằng các máy chủ của họ đặt gần vị trí của bạn. Nếu không thì dữ liệu của bạn sẽ phải di chuyển quãng đường dài hơn và lẽ dĩ nhiên là sẽ chậm hơn.
Mạng VPN có dùng cho nhiều thiết bị được không?
Việc này còn tùy vào nhà cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, các nhà dịch vụ VPN chuyên nghiệp ngày nay có cung cấp các tài khoản có thể truy cập thông qua nhiều thiết bị bao gồm máy tính để bàn, laptop, máy tính bảng và điện thoại thông minh. Việc kết nối trên các thiết bị cũng theo cùng nguyên lý và mang lại tất cả các lợi ích mà bạn mong đợi.
Thêm nữa, các nhà cung cấp mạng VPN chất lượng như ExpressVPN cũng sẽ cho bạn nhiều kết nối mà bạn có thể chạy cùng lúc. Ví dụ như, môt người có thể kết nối vào một máy tính cá nhân trong khi người khác có thể sử dụng cùng một tài khoản để kết nối thông qua điện thoại. Trong hầu hết các trường hợp, nhà cung cấp mạng VPN thường có từ 3 đến 5 kết nối cùng lúc.
Có dịch vụ VPN miễn phí không?
Có những lựa chọn miễn phí cho bạn. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng một mạng VPN tiêu chuẩn cần các công ty thiết lập các máy chủ đúng qui cách, cơ sở hạ tầng và bảo trì thường xuyên. Việc chạy một dịch vụ VPN ra trò là một công việc nghiêm túc yêu cầu nhiều nhân lực, và đương nhiên chẳng ai làm không công cả. Đây là lý do vì sao một số nhà cung cấp mạng VPN tốt mà miễn phí như TunnelBear thường chỉ cho bạn dịch vụ bị giới hạn, vừa đủ để bạn trải nghiệm thử sức mạnh của một mạng VPN mà thôi.
Mục tiêu của họ là thuyết phục bạn mua gói trả phí sau khi bạn đã thấy một mạng VPN hiệu quả như thế nào, và thấy đáng bỏ tiền ra. Nói cho dễ hiểu thì họ cho bạn dùng thử, mà như thế cũng là công bằng thôi.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý đối với các nhà cung cấp mạng VPN tuyên bố rằng họ không cần gì từ bạn, vì có thể họ đang do thám dữ liệu của bạn nhằm bán quảng cáo hoặc trong một số trường hợp, họ lợi dụng bạn để ăn cắp băng thông từ kết nối của bạn.
Tóm lại
Một mạng ảo VPN là công cụ rất hữu ích và có thể mang lại rất nhiều công dụng cho bạn với các hoạt động trên mạng. Đương nhiên là có những người sử dụng nó cho các mục đích sai trái, nhưng mạng internet vốn được tạo ra cho những điều tốt và một số người đơn giản là đang lợi dụng nó. Với một mạng ảo VPN, bạn có thể bảo vệ sự riêng tư của mình và tăng cường bảo mật trên mạng, một điều cốt yếu ngày nay.