Trong bối cảnh quyền riêng tư trực tuyến ngày càng được quan tâm thì thuật ngữ “VPN” về cơ bản đã trở thành một cái tên hết sức thông dụng. Dù vẫn có những người không hiểu rõ một mạng riêng ảo (VPN) là gì và cách hoạt động của nó, nhưng điều quan trọng là ý tưởng về một phần mềm bảo mật đã ăn sâu vào tâm trí người dùng nói chung. Cùng với đó là mong muốn phần mềm đó phải không tốn kém gì cả, giống như nhiều phần mềm hay ứng dụng miễn phí ngày nay. Rốt cuộc thì bạn có thể dễ dàng tải về một công cụ văn phòng, một trình duyệt, phần mềm nghe nhạc hoặc ghi đĩa DVD miễn phí . Việc sử dụng các công cụ hàng ngày cả năm trời mà không phải trả xu nào sẽ khiến nhiều người tự hỏi: sao VPN không miễn phí luôn?
Điều đáng buồn là điều này lại không mấy đúng. Do sự phức tạp của nó và cơ sở hạ tầng cần thiết để chạy dịch vụ, các mạng ảo VPN nhìn chung không hề miễn phí. Một số ít có bản miễn phí thường bị một số điểm bất lợi, đến nỗi việc dùng mạng ảo miễn phí có thể lợi bất cập hại. Để có một danh sách các mạng ảo VPN miễn phí mà các điểm bất lợi của chúng (nếu có) cũng không đến nỗi ảnh hưởng đến tính riêng tư của bạn thì hãy đọc tiếp nhé.
Bạn thực sự muốn “free” cỡ nào?
Việc có một mạng VPN hoàn toàn miễn phí mà lại có khả năng cho phép bạn duyệt mạng ẩn danh về cơ bản là không thể, nhưng bạn đừng vội thất vọng. Điều may mắn là có một số nhà cung cấp về các dịch vụ bảo vệ tính riêng tư online sẽ cho phép bạn dùng free một số tính năng của họ (có một vài giới hạn). Ví dụ như:
• Các tiện ích mở rộng (extension) VPN sẽ mã hóa việc duyệt web của bạn thông qua một trình duyệt nhất định, không làm ảnh hưởng các hoạt động trực tuyến khác, chẳng hạn như tải xuống các torrent.
• Torrent IP shields sẽ làm cho lưu lượng P2P của bạn trở nên ẩn danh, nhưng không ảnh hưởng việc duyệt web.
• Các extention ngăn quảng cáo và theo dõi sẽ lọc một số nội dung nhất định khỏi lưu lượng trình duyệt của bạn nhưng sẽ không ẩn địa chỉ IP.
• Các VPN miễn phí có thể ẩn được tất cả lưu lượng nhưng sẽ không can thiệp sâu vào các giới hạn về băng thông và máy chủ.
Nói một cách khác thì bạn vẫn có thể có nhiều tính năng bảo vệ sự riêng tư nhưng sẽ bị giới hạn về thời gian:
• Một VPN với bản dùng thử sẽ đáp ứng nhu cầu của bạn trong thời gian ngắn, thường chỉ vài ngày. Vậy nên nó lý tưởng cho các chuyến đi xa.
• Có nhiều mạng VPN cung cấp chính sách hoàn lại tiền mà không phải trả lời câu hỏi nào, bạn sẽ có thể nhận lại tiền đã trả nếu yêu cầu hoàn lại trong vòng tuần đầu hoặc tháng đầu sử dụng.
Lựa chọn thứ ba được gọi là “hợp đồng với ma quỷ”, bạn sẽ được dịch vụ VPN miễn phí nhưng giá phải trả là bị mất một số tính năng có thể gây nguy hiểm đến sự riêng tư của mình. Chẳng hạn như một mạng VPN miễn phí ẩn lộ trình lưu lượng của bạn thông qua một cổng khóa – captive portal (tương tự như một mạng Wi-Fi tại sân bay hoặc khách sạn). Điều này sẽ cho phép họ kiếm tiền bằng cách hiển thị quảng cáo lên thiết bị của bạn, nhưng cũng sẽ để lộ thông tin về bạn.
Nền tảng của việc ẩn danh trên mạng: chính sách không lưu lịch sử
Đây là tính năng quan trọng nhất của mạng ảo VPN mà chúng tôi đề nghị bạn nhất định phải có: thường được gọi là “no-logging policy” – chính sách không lưu các log lịch sử. Việc thiếu các tính năng khác có thể gây ra vấn đề, nhưng việc thiếu một chính sách no-logging hoặc chính sách quá yếu có thể trực tiếp dẫn đến việc bạn bị nguy hiểm thực sự.
“Chính sách không lưu lịch sử” nghĩa là mạng VPN không giữ lại bất kỳ ghi nhớ nào về hoạt động trực tuyến của bạn. Điều này sẽ vô hiệu hóa những kẻ muốn truy cập lịch sử online của bạn kể cả nếu họ dùng vũ lực để lấy được bản ghi của mạng VPN (ví dụ như hack, hoặc lệnh của tòa án).
Không phải chính sách no-logging nào cũng như nhau. Ví dụ như một mạng VPN có thể đi thêm một bước và làm cho ngay cả chính họ cũng “mù”, không biết đích xác là kết nối của bạn có đang hoạt động hay không! (điều này ngăn luôn cả việc bạn bị theo dõi khi online). Một số mạng VPN sẽ không lưu bất kỳ dữ liệu nào nếu bạn là khách hàng của họ (trừ trường hợp các thông tin về thanh toán cần thiết đã mã hóa), và như vậy sẽ là bất khả thi cho bất cứ ai muốn theo dõi việc dùng mạng của bạn. Những mạng VPN tốt nhất còn bỏ luôn việc đó và cho phép bạn thanh toán ẩn danh (thường là thông qua tiền kỹ thuật số), và như vậy, bạn sẽ không để lại bất cứ dấu vết nào trên mạng.
Nếu một mạng VPN có trụ sở đặt tại một nước có luật bảo vệ sự riêng tư mạnh mẽ thì còn tốt hơn nữa. Ví dụ như tại Mỹ, các cơ quan chính phủ nước này có tiền sử buộc các công ty tư nhân phải tiết lộ thông tin. Rất nhiều quốc gia, chẳng hạn như Trung Quốc cho phép dùng mạng VPN nhưng chỉ về mặt kỹ thuật, các mạng riêng ảo phải đăng ký với chính phủ của họ và cho phép chính phủ quyền truy cập hoàn toàn vào các máy chủ của mình. Một số nước là thành viên của các liên minh tình báo quốc tế gọi là “5 Eyes” và “14 Eyes” và cho phép các thành viên do thám công dân các nước khác.
Để thuận tiện cho bạn thì trong danh sách dưới đây, chúng tôi đã lựa chọn những mạng VPN miễn phí tốt nhất, với điều kiện là không lưu lịch sử:
• Tuyên bố no-logging: “Ngay từ thời điểm mà người dùng NordVPN.com bật phần mềm lên thì dữ liệu trên mạng internet của họ đã được mã hóa. Các thông tin sẽ trở nên “tàng hình” trước các chính phủ, nhà mạng, những kẻ dòm ngó và với chính NordVPN.com. Thêm nữa, về hoạt động trực tuyến của người dùng, chúng tôi có chính sách nghiêm ngặt không hề lưu lịch sử.”
• Trụ sở: Panama
• Lựa chọn miễn phí: Bản dùng thử 3 ngày không cần thẻ tín dụng
• Tuyên bố no-logging: “ExpressVPN cam kết bảo vệ sự riêng tư cho bạn và không thu thập hoặc lưu lịch sử duyệt web, lưu lượng đích, nội dung dữ liệu hoặc các yêu cầu DNS từ người dùng đã kết nối tới mạng VPN của chúng tôi.”
• Trụ sở: Quần đảo Virgin nước Anh
• Lựa chọn miễn phí: Hoàn tiền trong vòng 30 ngày
• Tuyên bố no-logging: “Do chúng tôi chỉ lưu trữ ở mức tối cần thiết, vừa đủ để khách hàng dùng được dịch vụ nên bất kỳ yêu cầu nào về dữ liệu người dùng sẽ chẳng nhận được gì cả. Chúng tôi không lưu trữ bất kỳ log nào về việc ai sử dụng địa chỉ IP nào, vì vậy ngay cả chúng tôi cũng không thể biết được hoạt động của một người dùng cụ thể.
• Trụ sở: Canada (Cảnh báo: Canada là một thành viên của chương trình giám sát “5 Eyes”
• Lựa chọn miễn phí: Bản miễn phí vô thời hạn nhưng bị giới hạn về băng thông và vị trí máy chủ.
• Tuyên bố no-logging: “ProtonVPN là dịch vụ VPN không lưu lịch sử. Chúng tôi không theo dõi hay ghi lại hoạt động trên internet của bạn, do đó, chúng tôi sẽ không thể tiết lộ thông tin này cho bên thứ ba.”
• Trụ sở: Thụy Sĩ
• Lựa chọn miễn phí: Bản miễn phí vô thời hạn nhưng bị giới hạn lớn về vị trí máy chủ. Họ còn áp dụng chính sách hoàn tiền trong vòng 30 ngày cho phiên bản đóng phí.
• Tuyên bố no-logging: “Private Internet Access tuyệt đối không lưu bất kỳ loại log lịch sử nào, chấm hết.”
• Trụ sở: Colorado, Hoa Kỳ (Cảnh báo: đây là nước sáng lập chương trình giám sát “5 Eyes” )
• Lựa chọn miễn phí: Hoàn tiền trong vòng 30 ngày
• Tuyên bố no-logging: TorGuard không thu thập hoặc lưu bất kỳ dữ liệu nào từ mạng riêng ảo hoặc các dịch vụ Proxy. Người dùng dịch vụ TorGuard.net được lựa chọn để đăng ký với thông tin cá nhân. Thông tin cá nhân được cung cấp chỉ được TorGuard.net dùng riêng theo tiêu chuẩn hoạt động kinh doanh mà thôi. Sau khi đăng ký dịch vụ tại TorGuard.net, tên người dùng, địa chỉ email và ngày giờ sẽ được lưu lại. Thông tin này được lưu để tránh trường hợp gian lận và lạm dụng dịch vụ của TorGuard.net. Không có dữ liệu nào được cung cấp cho bên thứ ba trừ khi luật pháp bắt buộc.
• Trụ sở: Florida, Hoa Kỳ (Cảnh báo: đây là nước sáng lập chương trình giám sát “5 Eyes” )
• Lựa chọn miễn phí: Được dùng thử 7 ngày và thêm 30 ngày miễn phí khi mua bất kỳ gói nào, nhưng chỉ trong trường hợp bạn email cho họ một hóa đơn/biên bản hủy dịch vụ từ nhà cung cấp VPN cũ của bạn.
• Tuyên bố no-logging: “Chúng tôi không lưu trữ bất kỳ log kết nối dưới bất kỳ hình thức nào. Ngoài ra, chúng tôi cũng không ghi lại việc dùng băng thông, dữ liệu hoặc yêu cầu phiên tới các mấy chủ DNS của chúng tôi.”
• Trụ sở: Gibraltar (Ghi chú: Vương quốc Anh là thành viên của chương trình giám sát “5 Eyes” , nhưng Gibraltar thì không mặc dù vẫn thuộc lãnh thổ nước Anh tại nước ngoài)
• Lựa chọn miễn phí: Hoàn tiền trong vòng 7 ngày
• Tuyên bố no-logging: “Chúng tôi không quản lý hay lưu các hoạt động duyệt web của bạn. Việc lưu lại hành vi duyệt web của bạn sẽ là bất khả thi với sự hỗ trợ kỹ thuật từ chúng tôi. Tất cả dữ liệu bạn dùng là ẩn danh và không hề kết nối với địa chỉ IP thật của bạn.”
• Trụ sở: Malaysia
• Lựa chọn miễn phí: Bản miễn phí vô thời hạn nhưng bị giới hạn 2 GB băng thông. Họ còn áp dụng chính sách hoàn tiền trong vòng 14 ngày cho phiên bản đóng phí.
• Tuyên bố no-logging: “TunnelBear KHÔNG lưu trữ địa chỉ IP gốc của người dùng khi họ kết nối tới dịch vụ của chúng tôi, và do đó sẽ không thể xác định người dùng là ai dù chúng tôi có địa chỉ IP từ máy chủ của mình. Thêm nữa, chúng tôi không thể tiết lộ thông tin về các ứng dụng, dịch vụ hoặc trang web mà người dùng sử dụng khi kết nối tới dịch vụ của mình; lý do là TunnelBear KHÔNG lưu trữ các thông tin đó.”
• Trụ sở: Canada (Cảnh báo: Canada là một thành viên của chương trình giám sát “5 Eyes”
• Lựa chọn miễn phí: Bản miễn phí vô thời hạn nhưng bị giới hạn 500 MB băng thông.
• Tuyên bố no-logging: “Số tài khoản là điều duy nhất bạn cần có để kết nối tới Mullad VPN. Chúng tôi không yêu cầu emai, số điện thoại hoặc bất kỳ thông tin cá nhân nào. Chúng tôi không hề lưu bất kỳ log hoạt động nào. Ngay cả trường hợp có lệnh từ tòa án, chúng tôi cũng đâu có thu thập và lưu giữ thông tin người dùng. Thế nên chẳng có gì để tiết lộ cả.
• Trụ sở: Thụy Điển (Cảnh báo: Thụy Điển là một thành viên của chương trình giám sát “14 Eyes”
• Lựa chọn miễn phí: Bản dùng thử 3 giờ không cần thẻ tín dụng Họ còn áp dụng chính sách hoàn tiền trong vòng 30 ngày cho phiên bản đóng phí.